Cywil w Berlinie - Sobański Antoni

Zbiór fascynujących reportaży z Trzeciej Rzeszy. Antoni hrabia Sobański, specjalny wysłannik ''Wiadomości Literackich'', po zwycięstwie wyborczym nazistów jeździł tam kilkakrotnie, by na miejscu przekonać się, jak narodowy socjalizm zmienia życie Niemców. Tożsamość narratora-spektatora jest tu wyraźnie określona - Sobański w Niemczech to cywil w koszarach, zdeklarowany liberał w kraju, w którym jednostka ma służyć państwu, miłośnik kultury europejskiej w zdziczałym świecie nacjonalistycznego kiczu. Jest m.in. naocznym świadkiem słynnego palenia książek, uczestniczy w ''Parteitagu'' w Norymberdze, ze zgrozą przysłuchuje się konferencji prasowej Juliusa Streichera - uczciwego psychopaty. Wiele uwagi poświęca kwestii żydowskiej i planowej polityce terroru. Interesują go zarówno gospodarka, religia, polityczne represje, status prasy i opozycji, jak i fasony mundurów, nastroje społeczne, życie nocne, moda, wygląd ulicy, położenie mniejszości seksualnych. Część reportaży Sobańskiego została wydana w 1934 roku nakładem wydawnictwa ''Rój'', pozostałe ukazały się w ''Wiadomościach Literackich'' z lat 1934 i 1936.