Freud i pseudonauka
Niniejsza książka jest zbiorem esejów napisanych przez Franka Cioffiego,
jednego z najwybitniejszych współczesnych filozofów nauki i znawców
psychoanalizy.
W sposób wyczerpujący i bezstronny przedstawia założenia psychoanalizy i
dokonuje ich krytyki. Książka - jako całość - stanowi bardzo kompetentne
i harmonijne wprowadzenie do podstawowych problemów dotyczących związków
psychoanalizy z filozofią i metodologią nauk. Z przeprowadzonych analiz
jasno wynika, że psychoanaliza nie jest nauką - jest natomiast
pseudonauką, przyciągającą wielu wyznawców. Cioffi poddał szczegółowej
analizie takie podstawowe pojęcia psychoanalityczne, jak libido,
przeniesienie i wczesny seksualizm. W rozdziale, którego tytuł zawarty
jest w pytaniu: ''Czy Freud był kłamcą?'', przedstawiona została prawdziwa
historia odkrycia kompleksu Edypa jako głównego źródła dolegliwości
nerwicowych.
Cioffi obala stwierdzenia o wrogim przyjmowaniu idei Freuda, pokazując,
że wbrew temu, co twierdził on sam, koncepcje psychoanalityczne nie
musiały torować sobie drogi do nauki w sposób wymagający pokonywania
większych przeszkód i oporów niż inne teorie. Zawarte w książce eseje
można czytać w dowolnej kolejności, chociaż warto zacząć od rozdziału
pierwszego, napisanego specjalnie do tej książki, a zatytułowanego
''Dlaczego wciąż spieramy się o Freuda?''
Książka Franka Cioffiego jest dziełem, po które sięgną zarówno
zwolennicy jak i przeciwnicy psychoanalizy. Zainteresuje ona
psychologów, socjologów, pedagogów, filozofów, psychiatrów, teologów i
wszystkich, którzy zetknęli się z psychoanalizą nie tylko jako techniką
terapeutyczną, ale też nurtem umysłowym, mającym silny wpływ na wiele
dziedzin kultury i sztuki w XX wieku. Na polskim rynku nie ma żadnej
pozycji, którą można by porównać z książką Cioffiego, zarówno pod
względem doboru tematyki, jak i celności argumentacji. Stanowi ona
istotne i interesujące uzupełnienie gruntownej monografii Malcolma
Macmillana ''Freud oceniony. Analiza krytyczna dzieła'', która również
ukazała się w niniejszej serii.
Prof. dr hab. Jerzy Siuta
Uniwersytet Jagielloński