Katarzyna Wielka - Troyat Henri

Przebiegła w polityce, zwycięska na polu bitwy, bezwzględna w działaniu. Sprawczyni rozbiorów Polski, ostoja absolutyzmu, tępicielka wszelkiej myśli wolnościowej, której imię brzmi złowrogo w uszach Polaków. Przyjaciółka filozofów, mecenas sztuki. Kobieta rozwiązła, nienasycona kochanka. Te wszystkie postaci to jedna i ta sama osoba: cesarzowa Rosji Katarzyna II. Zofia von Anhalt-Zerbst już w młodości marzy o koronie. I oto dziwnym zrządzeniem losu zostaje żoną przyszłego dziedzica największego mocarstwa ówczesnej Europy ? Rosji. Młody Piotr jest szpetny i nierozgarnięty, ale dla Zofii to bez znaczenia. By zdobyć tron, zrobi wszystko. Nie cofnie się nawet przed morderstwem: jej mąż, wtedy już car Piotr III, musi zginąć jako ostatnia przeszkoda na drodze do władzy. I tak nieznana niemiecka księżniczka w roku 1762 wkracza przemocą na arenę dziejową ? pod imieniem Katarzyny, nazwanej potem Wielką. Rządzi twardą ręką, krwawo tłumi bunty, prowadzi przebiegłe gry polityczne i zwycięskie wojny. Żelazną wolą, inteligencją, wytrwałością i odwagą osiąga wszystko, czego pragnie. A równocześnie ta autokratka, dla której tortura i morderstwo są nieodłączną częścią sprawowania władzy, koresponduje z pierwszymi umysłami epoki. Wielbi ją Wolter, odwiedza Diderot. Rozmiłowana w sztuce, zakłada słynny Ermitaż, rozbudowuje Sankt-Petersburg. Na salonach święci triumfy jako kobieta. Obdarzona ognistym temperamentem, bierze jednego kochanka za drugim i słynie w świecie jako nierządnica. Lecz dla swych poddanych jest ukochaną ?mateczką?. Niemka, w której żyłach nie płynie kropla krwi rosyjskiej, staje ucieleśnieniem Rosji.